Oyun; bireysel ya da grup halinde gerçekleştirilen, belirli kuralları olan, eğlendiren, öğreten ve kendini ifade etmeye yarayan zihinsel ve bedensel faaliyetlerdir. Çocuğun zihinsel gelişiminde oyunun önemli bir yeri vardır. Yine çocukların zevk ve ilgi alanlarının tespit edilmesinde, ailesinin, içinde yaşadığı çevrenin ve kişiliğinin tanınmasında oyunlar bize önemli ipuçları verirler. Şimdi, oyunun önemini en iyi şekilde ifade edebilmek için oyunların çocuklara neler kazandırdığını sıralayalım:
- Çocukların kişiliklerinin gelişmesini sağlar.
- Çocukların içinde yaşadıkları dünyayı tanımalarını sağlar.
- Öğrenilenlerin kalıcı olmasını sağlar.
- Çocukların kendilerini ifade etmelerini sağlar.
- Kendi yaşantılarını aktarmalarını sağlar.
- Hayal kurma sayesinde yaratıcılığını geliştirir.
- Enerjilerini boşaltarak rahatlamalarını sağlar.
- Karşısındakilerin düşüncelerine değer vermeyi öğretir.
- Paylaşımcı bireyler olarak yetişmelerini sağlar.
- Kurallara uyma bilinci kazandırır.
- Öz güven duygusunun gelişmesini sağlar.
Shiller’e göre oyun; “tüm yetilerin uygunluğu, eğilimlerin uyumu, duyguların özgürlüğüdür. İnsanın nesnel dünyası ile öznel dünyası arasında bir köprüdür. Düş ile gerçeğin uzlaşmasıdır.”
Ericksson’a göre oyun; “çocuğun psikososyal gelişiminin bir aynası gibidir.”
Maslow’un ihtiyaçlar hiyerarşisinde “topluma ait olma” ihtiyacı yer alır. Aileden yakın çevreye ve okula kadar ait olduğu gruplar içerisinde çocuklar, yeteneklerini sergilemek, kendisine değer verildiğini hissetmek, takdir görmek ve mutlu olmak isterler. Tüm bu ihtiyaçlarını tatmin etmenin en kolay ve en iyi yolu da çocuklar için oyundur.
Oyunun özel eğitime muhtaç çocukların gelişimi ve eğitimi için de vazgeçilmez bir yeri vardır. Bazı oyunlar insanlar için tedavi amaçlı olarak bile kullanılmaktadır. Oyunların çok yönlü faydalarına örnek olarak lego ve puzzle’ı gösterebiliriz. Bu iki oyunun faydalarını sıralayalım:
Yaratıcılığı geliştirme;
- İki veya daha fazla kişiyle oynanınca paylaşma bilincini arttırma,
- Parçalardan bütün elde etme,
İster eğlence, ister yarışma olsun, her şekilde oyunlar çocukları gelecek yaşantısına hazırlar. Elbette ki gençlere ve yetişkinlere uygun oyunlar da vardır. Ancak oynayanlara ve çevreye zarar veren, şiddet ve bağımlılık içeren oyunlardan uzak durulmalıdır. Çocukları bunlardan korumak için ailede ve okulda önlemler alınmalı, eğitim verilmelidir.
Kaynak:
Milli Eğitim Bakanlığı “Oyun ve Hareket Etkinlikleri”
